Secesja w modzie przełomu XIX i XX w.
Secesja w modzie przełomu XIX i XX w. nie doczekała się dotąd wyczerpującego opracowania. W okresie tym można mówić o dwóch kategoriach. Po pierwsze o strojach, które charakteryzują się falistą kreską przez co kojarzone są przez niektórych z secesją. Są to stroje z czasu obowiązywania tego stylu zawierające pewne analogie z nim (z naciskiem na słowo „pewne”). Poniżej przykład.
Modą taką, jak ta prezentowana na ilustracji powyżej, nie zamierzam się zajmować. Na jej temat powstało bowiem sporo opracowań. Chciałabym natomiast pokazać Państwu kroje, przy których można mówić o prawdziwej secesji, kiedy to suknie wyglądają niczym dzieła sztuki. Wzorów takich znajdujemy sporo na łamach „Tygodnika Mód i Powieści” z 1899 r., a także tych z późniejszych lat. O randze prezentowanych poniżej strojów niech świadczy fakt, że bywały one wysyłane na wystawy światowe podobnie jak obrazy. Poniżej przykład.
***
Trudno jest znaleźć zdjęcia wykonane w fotograficznym atelier, na których kobiety noszą stroje z elementami secesji. Jednym słowem, było jej więcej w prasie z modą, niż na ulicach. Poniżej fotografia przedstawiająca czwórkę aktorów. Pierwsza po lewej to Konstancja Bednarzewska.
***
Poniżej secesyjna suknia ze zbiorów Muzeum Sztuki w Nowym Jorku.
Poniżej suknia z francuskiego domu mody House of Worth 1898–1900 r.
Metka z sukni prezentowanej powyżej ze znakiem firmowym domu mody House of Worth.
Poniżej secesyjny płaszcz z ekskluzywnego angielskiego domu mody Marshall & Snelgrove, 1895-1900 r.
Poniżej suknia ze zbiorów Rijksmuseum w Amsterdamie.
Poniżej dwie ilustracje pochodzące z miesięcznika pt. „Deutsche Kunst und Dekoration…” 10.1902 r. („Niemiecka sztuka i dekoracja…”).
***
Secesja nigdy nie stała się stylem wiodącym. Istniała raczej obok i w dodatku nieśmiało. Kierunek ten już w okresie, gdy się rozwijał, spotykał się z krytyką współczesnych. Czy zasłużoną? Mam wątpliwości. W książce Ludomira Benedyktowicza z 1905 r. pt. „Rodowód secesyi w malarstwie i rzeźbie” (str. 11) przeczytać możemy:
i może jeszcze jeden cytat z tej właśnie książki:
“…jeżeli panujący w sztuce kierunek potrwa dłużej (…), to ze względu na zdrowie publiczne, będzie musiała wkroczyć w sferę sztuki policja sanitarna, bo psychiatria będzie miała do zanotowania nową kategorię samobójstw i obłąkań, powstałych na tle wpływów przez nowoczesną sztukę”. (s. 12, 13)
To też tłumaczy, dlaczego prezentowana powyżej moda nie weszła szerzej na salony. Ze świecą szukać portretów z damami w sukniach takich jak te powyżej. Ta sama uwaga dotyczy zdjęć robionych w fotograficznym atelier. Czasem odnoszę wrażenie, że secesja dopiero dziś znalazła właściwe sobie – pełne uznania miejsce.
***
Zainteresowanych tematyką secesji w Polsce odsyłam do poniższych moich wpisów:
https://www.lisak.net.pl/blog/?p=21576
https://www.lisak.net.pl/blog/?p=21876
