Blog Historia, Blog Historyczny

Nakładem Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie ukazały się listy pomiędzy Stanisławem Augustem Poniatowskim, Katarzyną II i jej współpracownikami (opracowane przez prof. Zofię Zielińską). Pozycja niezmiernie ciekawa dla każdego, kto przy pisaniu książek historycznych nie chce powielać cudzych opinii, ale stara się wyciągać własne wnioski. Gorąco polecam! Nie ukrywam, zmieniły one moje spojrzenie na osobę ostatniego polskiego króla. Kim był? Zdrajcą? Reformatorem? Człowiekiem, który wybierał mniejsze zło? Władcą, który chciał, ale niestety nie wszystko mógł? Dla mnie…, był osadzoną przez carycę Katarzynę na polskim tronie marionetką z twarzą zdrajcy. Wiem, jest to teza odważna, sprzeczna z tym, co zostało napisane w większości historycznych książek. Z założenia staram się nie narzucać swoich…

Secesja jest stylem łatwym do rozpoznania. Nie trzeba być historykiem sztuki, by ją zidentyfikować. Choć z drugiej strony trudno mówić o jednolitości w zakresie formy. I jest to pewien paradoks. Gdy przeglądam zbiory muzealne poszczególnych państw, zauważam, jak ogromną ewolucję przechodziła ona w zależności od kraju i artysty. Sprawy nie ułatwiają historycy sztuki, którzy niejednokrotnie pewne dzieła nazywają secesyjnymi – w mojej ocenie – na wyrost. Poniżej chciałabym przedstawić Państwu paradoks secesji, tj. pokazać jak odległe stylistycznie dzieła potrafiły być określane tym mianem. Czy słusznie? No właśnie. *** Urzekające oblicze secesji: Stolicą secesji była Anglia. To tu powstawały pierwsze dzieła w tym stylu i to na długo przed datami podawanymi…

...

Czytanie niniejszego wpisu proponuję zacząć od części pierwszej https://www.lisak.net.pl/blog/?p=11033 *** Lata 1866 – 1869 są niezmiernie ciekawe. Dzięki doskonale zdygitalizowanym i opisanym rycinom z modą możemy prześledzić proces przekształcania się krynoliny w turniurę. Jak się okazuje, nie była to rewolucja, ale ewolucja. *** Moda 1866 r. Na poniższej rycinie widać nieśmiałą zapowiedź przyszłych zmian. Spódnica po prawej robi się węższa na wysokości bioder. Zaczyna przypominać raczej trójkąt niż dzwon. Ilustratorzy mody coś chcą zmienić, tylko jeszcze sami nie wiedzą co. Małymi krokami idzie nowe – zbliża się era turniury. Moda 1867 r. Poniżej ponownie kobieta w sukni w kształcie trójkąta. Moda 1867 r. Moda 1868 r. Poniżej bardzo wymowna rycina pokazująca…

...

...

Zainteresowanych modą we wcześniejszym okresie tj. w latach 1795 – 1813 zapraszam do poniższego wpisu https://www.lisak.net.pl/blog/?p=7435 *** Opowieść o modzie początku XIX w. zakończyłam w poprzednim wpisie na 1813 r. Nie jest to data przypadkowa. Wtedy to bowiem ilustratorzy mody zaczęli proponować nowe zdecydowanie bardziej strojne modele sukien i tym samym odejście od prostoty antyku. Moda 1813 r. Poniżej suknia już w nowym stylu. Proponuję zwrócić uwagę na kryzę pod szyją, element stroju charakterystyczny dla tego okresu. W modzie nic nie zmieniało się z dnia na dzień, a konkurencyjne kroje sukien często jeszcze przez jakiś czas występowały obok siebie, czego najlepszym przykładem jest poniższa suknia utrzymana jeszcze w starym (antycznym) stylu.…

...

...

W zbiorach Wien Museum w Austrii znajduje się poniższy obraz Augusta Mansfelda (1816 – 1901 r.). Proszę przyjrzeć mu się i zgadnąć, co przedstawia. Kliknij dwukrotnie, aby powiększyć. To, co widzą Państwo powyżej, to „der Lotto-Kollektur”. Po polsku „kantor loterii liczbowych”, jak kiedyś mawiano. Losy była to rozrywka dla ubogich, z których każdy chciał odmienić swoje życie, wierząc w szczęśliwy traf. Zresztą widać to na powyższym obrazie – osoby zgromadzone przed kolekturą do majętnych nie należą. Wiele lat temu pisałam o tym w swojej książce pt. „Życie towarzyskie w XIX w.” (Warszawa 2013 r., str. 216). Poniżej fragment. „Inną ulubioną rozrywką ubogich były loterie. Dawały one nadzieję na to, że…

Na dziewiętnastowiecznych zdjęciach wykonywanych w fotograficznym atelier oglądamy zazwyczaj naszych przodków w pozach reprezentacyjnych: sztywnych, bez uśmiechu i o twarzach bez wyrazu. Taka była moda, każdy na fotografii chciał wypaść dostojnie (czytaj śmiertelnie poważnie). W zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej znajduje się pokaźna kolekcja listów, które w drugiej połowie XIX w. klienci wysyłali do zakładu fotograficznego Walerego Rzewuskiego w Krakowie. A w nich nawet prośby, by zlikwidować uśmiech metodą retuszu: „u siebie zaś proszę o zmniejszenie uśmiechu i twarz też cokolwiek za pełna” (tom 4, karta 60). Z tego też powodu fotografia teatralna jest tak ciekawa. Możemy oglądać na niej naszych przodków w bardziej naturalnych pozach i warunkach: w łóżku, leżących na…

W zbiorach Muzeum Wiktorii i Alberta w Londynie znajdują się prace Anglika Williama Colemana (1829 – 1904 r.). Jest to artysta mało znany. Na jego temat z trudem znajdziemy wzmianki nawet w anglojęzycznych publikacjach internetowych. Twórczość W. Colemana jest w dwójnasób intrygująca. Po pierwsze dlatego, że każe postawić pytanie o datę powstania stylu zwanego secesją. Na pewno nie był to rok 1880 czy 1890, jak chce tego większość autorów. Nastąpiło to zdecydowanie wcześniej, o czym świadczy twórczość takich angielskich artystów jak: William Morris, Walter Crane, Christopher Dresser. Do listy tej należy dołączyć także Williama Colemana. Zainteresowanych korzeniami secesji i datą powstania tego stylu odsyłam do mojego wpisu https://www.lisak.net.pl/blog/?p=21956 *** Poniżej…

Czytanie tekstu proponuję zacząć od części pierwszej, tj. od niniejszego wpisu https://www.lisak.net.pl/blog/?p=24123 *** Poniżej stroje kąpielowe, pantofel kąpielowy i fragment „płaszczyka”, który dziś nazwalibyśmy szlafrokiem  (1876 r.). Poniżej „torebka na przybory do kąpieli” (1876 r.). Poniżej na rycinie z 1878 r. po lewej stronie dwa stroje kąpielowe, po prawej suknia w sam raz do chodzenia po plaży (proponuję zwrócić uwagę na tren). Poniżej stroje z 1880 r. Poniżej nie do końca trafiony pomysł, który nie przyjął się szerzej, a mianowicie „bluza grecka, jako kostjum kąpielowy” (1880 r.). Poniżej min. pantofle kąpielowe, czepki… (1880 r.). Poniżej płaszcze kąpielowe do chodzenia po plaży po kąpieli (1882 r.). Poniżej strój kąpielowy i płaszcze…

Kąpanie się w XIX w. było praktyczne (higieniczne) i przyjemne, niestety rodziło wątpliwości natury obyczajowej. Bo czy aby na pewno wypada, by dama pokazywała się światu bez gorsetu i porządnej sukni, za to w samej koszuli (w późniejszych czasach w stroju kąpielowym). W dodatku każdy, nawet najbardziej elegancki strój miał to do siebie, że po zamoczeniu przylegał do ciała nieprzyzwoicie obnażając kształty. Z tego też powodu niejeden wolał nie wchodzić do wody i podziwiać morze z bezpiecznej odległości tak jak na poniższym fragmencie obrazu angielskiego malarza Williama Powella Fritha (z ok. 1851 r.). Kliknij, aby powiększyć. *** Na temat stosunku do kąpieli w miejscach publicznych oraz wozów kąpielowych pisałam we…

Narodziny współczesnego tenisa miały miejsce w drugiej połowie XIX w. w Anglii. W wielu krajach grę tą nazywano „lawn tennis”. W zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie znajduje się arcyciekawa książka J. Rokickiego z 1902 r. pt. „Lawn tennis: podręcznik do nauki gry, zawierający wskazówki praktyczne i rady dla grających”.  Przeczytać w niej możemy. *** Poniżej „karta reklamowa” („trade card”, jak wynika z opisu) ze zwycięzcą zawodów tenisowych mająca reklamować… papierosy firmy Allen & Ginter Cigarettes. Proponuję zwrócić uwagę na uroczy strój. *** Poniżej lalka w stroju tenisowym ok. 1880 r.

...

...

...

...

...